در فضای رسانهای و تحلیلیِ داخلی، منطقهای و حتی بینالمللیِ روزهای اخیر، اخبار و تحلیلهای مختلف و متنوعی درباره تحولات عراق منتشر شده است.
تهران – اقتصادبرتر – ۱۳ فروردین ۹۹
این تحلیلها عموماً به دو دسته تقسیم میشوند: دسته نخست که براساس برخی شواهد معتقدند آمریکا به دنبال یک کودتای نظامی در عراق است و دسته دوم که انتشار چنین اخباری را جنگ رسانهای واشنگتن میدانند و معتقدند آمریکا با هدف تسهیل در نخستوزیری «عدنان الزرفی»، نوعی جنگ رسانهای به راه انداخته است.
اما بهراستی در روزهای آینده باید منتظر چه رویدادی در عراق بود؟
آمریکا در ماههای اخیر، اقدامات گسترده و اثرگذاری را در عراق انجام داده است. تضعیف دولت «عادل عبدالمهدی»، ترور فرماندهان مقاومت، حمله به مقرهای حشدالشعبی، حمایت ضمنی از نخستوزیری الزرفی و اکنون نیز تخلیه برخی پایگاههای نظامی با هدف احتمالی تمرکز بیشتر نیروهای خودی. علاوه بر اینها عبدالمهدی امروز۳۰ مارس نسبت به پرواز بدون مجوزِ هواپیماهاى نظامى در آسمان عراق هشدار داد.
اگر اجرای کودتای آمریکا در عراق، ساقط کردن دولت مرکزی و به قدرت رساندن یک فرد یا جریان تعبیر شود، اقدامِ چندان محتملی به نظر نمیرسد. ساختار داخلی عراق با بازیگران متنوعی ازجمله مرجعیت، گروههای مقاومت، جریانهایی مانند صدریها از یکسو و دشواریها و تبعات چنین اقدامی از سوی دیگر، میتواند از موانع چنین اقدامی باشد. علاوه بر این به نظر نمیرسد کارشناسان نظامی پنتاگون، چنین ریسکی را بپذیرند؛ زیرا مدیریت وضعیت فردای پس از کودتای عراق، چندان آسان و بدون هزینه نیست.
با این حال، آنچه چندان نامحتمل به نظر نمیرسد، یک عملیات نظامی علیه برخی گروههای مقاومت در عراق است؛ عملیاتی که بعید نیست از موارد پیشین، گستردهتر باشد. با توجه به شیوع بیماری کرونا در ایران و عراق و ناتوانی تهران در پیشبرد روند انتخاب نخستوزیر در عراق، واشنگتن احتمالاً به دنبال استفاده از فرصت پیشآمده و ضربه به برخی از مهمترین گروههای مقاومت ازجمله کتائب حزبالله و عصائب اهلالحق است.
در مجموع، فارغ از اینکه در روزهای آینده چه رویدادی در عراق اتفاق میافتد، «وضعیت منازعهزدگی» در این کشور تداوم خواهد داشت. چهاینکه در تبیین تئوریک ویژگیهای «منازعات طولانیشده»، احتمال بالای وقوع درگیریهای نظامی پراکنده بسیار مهم است.
عدنان الزرفی نخست وزیر جدید عراق کیست؟
عدنان الزرفی» عضو «فراکسیون النصر» به رهبر «حیدر العبادی» (نخست وزیر سابق) که از طرف رییس جمهوری عراق امروز (سه شنبه) در آخرین مهلت قانونی ۱۵ روزه، مامور تشکیل دولت انتقالی شده، از چهره های بحث برانگیز عراقی است.
این سیاستمدار عراقی در سه مقطع استاندار نجف شده (سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۵ و ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ و ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵) و در جریان اعتراض های اخیر خیابانی به عنوان یکی از چهره های ذی نفوذ در این اعتراضات معرفی شد.
نام کامل او «عدنان عبدخضیر عباس مطر الزرفی» متولد اول ژانویه ۱۹۶۶ و از اهالی نجف است که از سوابق سیاسی او عضویت در حزب «الدعوه اسلامی» عراق ذکر شده و دارای تابعیت دوگانه عراقی – آمریکایی است.
او یکی از نامزدهای مطرح در کمیته هفت نفره فراکسیون های شیعه بود، اما هنوز به طور قطع و یقین مشخص نیست که اکثریت فراکسیون های شیعه با تکلیف او موافق هستند یا خیر.
«جریان حکمت ملی» به رهبر «سید عمار حکیم» دیروز انصراف خود را از تکلیف نامزد نخست وزیری اعلام کرد و «ائتلاف دولت قانون» (نوری المالکی) نیز شکست و انحلال کمیته هفت نفره را به دنبال عدم توافق بر سر معرفی یک نامزد توافقی اعلام کرد.
برخی از اعضای «فراکسیون النصر» نیز امروز به رسانه های عراقی گفته اند که انتخاب الزرفی به عنوان نخست وزیر دولت انتقالی از طرف این ائتلاف صورت نگرفته است.
پیشتر ائتلاف النصر از شروط نخست وزیر جدید را «میهن پرستی»، «بی طرفی» و «پاکدستی» در اداره کشور عنوان کرده بود.
این ائتلاف پارلمانی وظیفه اصلی دولت انتقالی را بسترسازی برای انتخابات زودهنگام حداکثر تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰ (اواخر سال میلادی جاری) با مشارکت و کمک گرفتن از سازمان ملل، انحصار سلاح در دست دولت و بازخواست قضایی عوامل کشتارتظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی عنوان کرده است.
برخی از گروه های مقاومت اسلامی عراق از جمله «عصائب اهل الحق» (قیس الخزعلی) که وابسته به «فراکسیون الفتح» (هادی العامری) است، دیشب به شدت با انتخاب الزرفی به عنوان نخست وزیر جدید مخالفت کرده و این چهره را مخالف گروه های مقاومت اسلامی و الحشد الشعبی معرفی کرده بودند.
در عین حال «ائتلاف سائرون» (مقتدا صدر) بعد از ناکامی کمیته هفت نفره، اختیار تعیین و معرفی نخست وزیر جدید را به برهم صالح رییس جمهوری واگذار کرد.
یک منبع پارلمانی عراق طرح جدید آمریکا برای نخستوزیر کردن عدنان الزرفی را فاش کرد
این منبع که به نام آن اشاره نشده است، گفت که پروازهای غیرمجاز آمریکاییها بر فراز مقرهای الحشدالشعبی و نیروهای امنیتی در بغداد، الأنبار، بابل و صلاحالدین، طرحی آمریکایی با هدف اعمال فشار بر فراکسیونهای سیاسی جهت پذیرش الزرفی به عنوان نخستوزیر است.
وبگاه «المعلومه» به نقل از این منبع گزارش کرد که آمریکا از زبان تهدید نظامی در تلاش برای متقاعد کردن معترضان برای موافقت با کابینه الزرفی بهره میبرد.
او افزود که آمریکا تمایل دارد که الزرفی به منصب نخستوزیری دست یابد و در حال حاضر نیز از او حمایت سیاسی به عمل میآورد چرا که با نخستوزیری الزرفی، آمریکا نیز میتواند منافع خود را که طی دو سال گذشته در عراق از هم پاشید، دوباره حفظ کند.
«عادل عبدالمهدی» فرمانده کل نیروهای مسلح عراق و نخستوزیر مجری امور این کشور روز دوشنبه از وجود پروازهای غیرمجاز آمریکا در نزدیکی مناطق نظامی عراق خبر داد و درباره هر گونه «انجام اقدامات جنگی غیرمجاز» هشدار داده بود.
حزب الله عراق: با نقشههای شوم آمریکا مقابله میکنیم
محمد محیی، سخنگوی کتائب حزب الله اعلام کرد: براساس توافق آمریکا با دولت عراق، قرار نبود نیروهایی که واشنگتن در کشور مستقر میکند، نیروهای رزمی باشد. آمریکا اکنون این توافق را نقض و اقدام به اشغال عراق کرده است.
وی تاکید کرد: فشارهای محور مقاومت برای اخراج نظامیان آمریکایی در راستای تاکید دولت، جریانهای سیاسی و رای نمایندگان پارلمان اتخاذ شد. ما همه نقشههای آمریکا در کشور را ناکام خواهیم گذاشت.
محمد محیی در پایان خاطر نشان کرد: آمریکا در عراق تنها به فکر منافع خود است. محور مقاومت نقشههای آمریکا برای سیطره بر کشور و نیز ایجاد هرج و مرج را ناکام گذاشته است.
کتائب حزب الله عراق یکی از شاخههای نیروهای الحشد الشعبی (نیروهای مردمی عراق) است. آمریکا به دلیل واهمه از قدرت گرفتن محور مقاومت در عراق، طرحهای شومی برای هدف قرار دادن و تضعیف این گروه دارد.
در همین حال کریم علیوی، عضو کمیسیون امنیت ملی پارلمان عراق، هدف اصلی تحرکات اخیر آمریکا در این کشور را فشار برای نخستوزیر شدن عدنان الزرفی دانست و فاش کرد اطلاعاتی در اختیار کمیسیون امنیت ملی پارلمان عراق است که حمایت الزرفی از عناصر موسوم به جوکر را ثابت میکند.
علیوی گفت: «آمریکا و اسرائیل مشغول هجمه رسانهای به عراق هستند. احتمال آن وجود دارد که حملات آمریکا، سیاستمداران مخالف این کشور در عراق را هدف بگیرد.»
این نماینده عراقی اعلام کرد الزرفی از اقدامات عناصر موسوم به جوکرهای آمریکایی در استان نجف حمایت کرده و او ماهانه مبالغی را به این عناصر پرداخت کرده است.
همچنین علی الیاسری، دبیرکل سرایا الخراسانی عراق با بیان اینکه پاسخ به هر گونه حمله احتمالی آمریکا به گروههای مقاومت عراق باید شجاعانه و قاطع باشد، گفت: حملات اخیر گروههای مقاومت به نظامیان و پایگاههای آمریکایی در عراق، آنان را به عقب نشینی و فرار وادار کرد.