جان بولتون، سیاستمدار تندرو و دست راستی آمریکایی، از اوج فرود آمد. مشاور امنیت ملی آمریکا مهمترین و شاید تاثیرگذارترین سمت بولتون در طول عمر کاری او بود. سمتی که او از ۹ آوریل ۱۹۱۸ بعد از اچ‌آر مک مستر به‌آن دست یافت و چند روز قبل آن را از دست داد.
تهران – اقتصاد برتر – ۲۴ شهریور ۹۸
به گزارش #اقتصادبرتر، بولتون یک جنگ‌طلب تمام عیار است. او مدافع تغییر رژیم در کره شمالی است، از حامیان جنگ عراق بوده و همچنان از تصمیم خود دفاع می کند، او مدافع تغییر رژیم در سوریه و لیبی است، پیش از دولت ترامپ او خواهان پایان دادن به برجام بود و بارها خواستار بمباران ایران شده است. بولتون از طرفداران سازمان منافقین است.
وی مقاله معروفی در مورد ایران دارد که در سال ۲۰۱۵ در نیویورک تایمز منتشر شد و نظراتش را درباره ایران با جزئیات با این عنوان: «برای متوقف کردن بمب ایران، ایران را بمباران کنید» نوشت.
*اقدامات بولتون علیه جمهوری اسلامی
در مدت زمانی که بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ بود تلاش زیادی کرد که به تنش های میان ایران و آمریکا دامن بزند. او در جدیدترین واکنش خود در آستانه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در تلاشی برای ایجاد فضای منفی علیه ایران، کشورمان را متهم به دروغ‌گویی کرد.
در خرداد ماه امسال هم بولتون انفجارهای فجیره را که به چهار نفتکش آسیب رساند به جمهوری اسلامی نسبت داد و گفت که عامل انفجارهای فجیره مین‌های دریایی بوده است که به احتمال قریب به یقین ایرانی بودند.
در تیرماه امسال پس از آنکه ایران یک پهپاد آمریکایی را بر فراز آب‌های دریای عمان سرنگون کرد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، گفت که در واکنش به ساقط شدن پهپاد، ابتدا دستور حمله به سه هدف در ایران را صادر کرده اما ده دقیقه قبل از حملات به دلیل احتمال کشته شدن ۱۵۰ نفر آن را لغو کرده است. بولتون در واکنش به این ماجرا به ایران هشدار داد که دوراندیشی و احتیاط آمریکا را با ضعف این کشور اشتباه نگیرد.
*سناریوهای آتی سیاست آمریکا درباره جمهوری اسلامی
اکنون برخی از تحلیلگران معتقدند که با اخراج بولتون سیاست‌های آمریکا نسبت به ایران تعدیل خواهد شد، چرا که مهمترین مناقشه ترامپ و بولتون بر سر ایران بود. جدایی بولتون دقیقا در زمانی اتفاق افتاد که ترامپ برای دیدار و گفت و گو با رهبران کشورهایی تمایل نشان می‌دهد که از نظر تندروهای چون بولتون دشمنان قسم خورده آمریکا هستند.
رند پال، سناتور جمهوری‌خواه که به تازگی محمدجواد ظریف دیدار داشته است، جان بولتون را وزیر جنگ می‌نامید خوشنودی خود را از اخراج بولتون ابراز کرد و به فاکس‌نیوز گفت: «به نظر من با خروج بولتون از کاخ سفید بخش بزرگی از سایه جنگ از سر دنیا کنار رفت… دیدگاه ساده لوحانه او این بود که ما باید همه جا با تغییر رژیم‌ها دولت‌هایی که از نظر ما دموکراتیک هستند سر کار بیاوریم.»
روزنامه بلومبرگ نوشته است که ترامپ ابتدا از حداکثر فشارها بر ایران حمایت می کرد، اما او اخیرا با دیپلماسی نرم‌تری آمده است و در جلسه گروه هفت در فرانسه، ۱۲ شرط اولیه دولت خود برای رفع تحریم ها علیه ایران را به سه مورد تقلیل داد و در فرانسه با صراحت و مکرر از مذاکره سخن گفت. خروج بولتون شاید بتواند راه را برای رویای ترامپ برای دیدار سران آمریکا و ایران هموار کند. اما قطعا با برکناری مشاور امنیت ملی کاخ سفید، شانس جنگ جدید فاجعه بار در خاورمیانه به طرز چشمگیری کاهش می یابد.
*پیش بینی کارشناس آمریکایی از کاهش تنش در سیاست خارجی واشنگتن
تحلیلگر مسائل آمریکا در باره اخراج جان بولتون گفت : خارج شدن بولتون از کاخ سفید باعث تسیهل کاهش تنش ها برسیاست خارجی این کشور شده و سیاست خارجی واشنگتن را در مسیر دیپلماسی قرار می دهد.
دیوید کالور گفت: بولتون و ترامپ از یکدیگر جدا شدند، این دو بر سر دعوت از مقامات طالبان به “کمپ دیوید”مشاجره داشتند. این تحلیلگر به شبکه تلویزیونی سی ان ان اظهار داشت: این دو از همان ابتدا بر سر اصلی ترین مسائل سیاست خارجی آمریکا درقبال ایران، ونزوئلا،کره شمالی و طالبان اختلاف داشتند. بولتون فردی بود که همواره انگشت بر ماشه داشت، اما ترامپ خود را مذاکره کننده و معامله گر می داند.
وی اظهار داشت: بولتون از ترامپ خواسته بود تا از مخالفان دولت ونزوئلا حمایت کند که این امر جواب نداد و همچنان شاهد حضور نیکولاس مادورو در قدرت هستیم. بولتون همچنین مخالف مذاکره با طالبان و موافق ادامه جنگ تجاری با چین بود.
*اخراج بولتون برای حل مناقشه واشنگتن و ایران کافی نیست
عضو ارشد بزرگترین نهاد ضد جنگ انگلیس معتقد است که برکناری جان بولتون برای حل مناقشه واشنگتن و ایران کافی نیست و “دونالد ترامپ” رئیس جمهوری آمریکا باید ابتکارات بیشتری را برای اثبات تغییر سیاست های جنگ طلبانه نشان دهد.
استفن بل اظهار کرد: برخلاف آنچه درباره استعفای بولتون ادعا می شود، ترامپ او را به دلیل شکست در سیاست هایی که عمدتا علیه ایران دنبال می کرد ، اخراج کرد.
وی افزود: ترامپ نگران نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال آینده است و باید سریع‌تر ثابت کند که در حوزه سیاست خارجی دستاوردهایی داشته است. به همین خاطر، بولتون برای او یک مانع بود و اگر ترامپ تصور می کرد او می‌تواند در حوزه سیاست خارجی تحولی ایجاد کند، در عمل شکست خورد.
«بل» در عین حال گفت: هنوز نمی توان به طور مشخص درباره تغییر سیاست های آمریکا اظهار نظر کرد و اینکه آیا از موضع فشار حداکثری علیه ایران فاصله گرفته است. البته اخراج بولتون پیش شرط تغییر موضع آمریکا علیه ایران بود اما در عین حال ترامپ نمی خواهد به عنوان فردی ضعیف دیده شود.
این فعال ضد جنگ افزود: در واقع شاید بتوان این طور بیان کرد که او به ایده امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه درباره تمدید معافیت خرید نفت از ایران نزدیک تر شده است. در این صورت می توان به برکناری بولتون به عنوان تغییر موضع آمریکا نگاه کرد ، که تصور کرد با اعمال فشار می تواند اقتصاد ایران را به زانو درآورد.
وی افزود: اما هنوز برای نتیجه گیری زود است و ترامپ باید ابتکارهای دیگری را به خرج دهد تا بتوان اخراج بولتون را به حساب تغییر موضع علیه ایران گذاشت.
این عضو ارشد سازمان توقف جنگ انگلیس با اشاره به تحریم های ظالمانه و یک جانبه آمریکا تصریح کرد: اگر ترامپ خواهان مذاکره با ایران است باید گام های محکم تری را بردارد که نشان دهنده اراده او برای گفت وگو و احترام به طرف مقابل است. به هر حال نباید فراموش کرد ترامپ کسی بود که از توافق هسته ای ایران (برجام) خارج شد و ایران هم به دنبال عکس یادگاری با او نیست.
*نیویورک‌تایمز: ترامپ به یک پیروزی دیپلماتیک نیاز دارد
روزنامه «نیویورک‌تایمز» روز چهارشنبه در گزارشی با موضوع اظهارات مقام‌های آمریکایی مبنی بر آمادگی برای گفت‌وگو با ایران، نوشته است که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده، به یک پیروزی دیپلماتیک نیاز دارد.
این روزنامه با بیان اینکه ترامپ در اظهارات تازه خود احتمال کاهش تحریم‌ها با هدف رسیدن به یک دیدار با «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری ایران را رد نکرد، نوشته است: «آقای ترامپ که سال آینده با انتخابات مواجه است، در تلاش برای دستیابی به یک پیروزی دیپلماتیک با مشارکت حریفانی چون کره شمالی، ونزوئلا و طالبان در افغانستان بوده است. در طول تابستان، نشانه‌هایی از تلطیف [رویکرد] آقای ترامپ در قبال ایران ظاهر شده است.»
نیویورک‌تایمز همچنین نوشته است که اعضای دولت ترامپ از جمله «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا دیگر کمتر از شروط ۱۲ گانه‌ای که پیشتر برای ایران تعیین کرده بودند، صحبت می‌کنند.
«گری سیک» تحلیلگر امور ایران در دانشگاه کلمبیا و عضو شورای امنیت ملی آمریکا در طول دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی، در این مورد می‌گوید: «ترامپ واقعا پیش از انتخابات به چیزی [در سیاست خارجی] نیاز دارد و ایران این را می‌داند. بنابراین، در عمل ایران دارد از موضع قدرت گفت‌وگو می‌کند.»
وی همچنین می‌گوید که از ابتدا مشخص بود که مقام‌های ایرانی در برابر تحریم‌های آمریکا کوتاه نمی‌آیند و نظام ایران نیز با این فشارها فرونمی‌پاشد.
در روزهای گذشته، در رسانه‌های آمریکایی گزارش‌های متعددی در مورد تلاش واشنگتن برای متقاعد کردن تهران به انجام گفت‌وگو منتشر شده است. این رسانه‌ها عمدتا نوشته‌اند که ترامپ از درخواست برای گفت‌وگو با ایران اهداف انتخاباتی دارد و آنطور که پایگاه «دیلی بیست» نوشته است، وی صرفا به دنبال یک عکس تاریخی است تا خود را در قامت یک «معامله‌کننده بزرگ» به تصویر بکشد.
*برکناری جان بولتون، چراغ سبز ترامپ برای ایران نیست.
در این میان مقامات جمهوری اسلامی نیز چنین موضع گیری کردند که این تغییر به معنای چراغ سبز آمریکا به جمهوری اسلامی نیست. علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران در واکنش به برکناری بولتون نوشت: جان بولتون ماه ها پیش وعده داده بود که ایران تا سه ماه دیگر نخواهد بود، ما هنوز ایستاده ایم و او رفته است. همانگونه که همه ایران ستیزان، یکایک صحنه را ترک کردند. با اخراج بزرگترین حامی جنگ و تروریسم اقتصادی، کاخ سفید با مانع کمتری برای درک واقعیت های ایران مواجه خواهد بود.
علی شمخانی، دبیر شوری عالی امنیت ملی ایران نیز به برکناری مشاور امنیت ملی کاخ سفید واکنش نشان داده و آن را تغییرات ظاهری در هیئت حاکمه این کشور دانست. شمخانی اظهار داشت: اوباما و ترامپ، هردو سیاست تحریم ملت ایران را دنبال کردند. ملاک ارزیابی ایران، سیاست واقعی و عملکرد امریکا بویژه در قبال پایبندی به تعهدات بین‌المللی و رفع تحریم ها علیه مردم ایران است.
