کارنامه واردات کالاهای اساسی در ۹ ماهه ۹۹ منتشر شد. کارنامه‌ای که تمام نمرات آن منفی است و زنگ خطر برای کمبود کالاهای اساسی در کشور را به صدا در می‌آورد.
تهران- اقتصادبرتر- ۱۰ دی ۹۹
به گزارش # اقتصادبرتر به نقل از گزارش منتشر شده از سوی کمیسیون بازرگانی داخلی، حجم واردات کلیه اقلام اساسی به جز ذرت در سال ۹۹ کاهش یافته است.
همچنین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد میزان تامین ارز برای کالاهای اساسی با کاهش ۴۱ درصدی در ۹ ماهه سال ۹۹ روبه‌رو بوده است. بر این اساس ارزبری کالاهای اساسی در این بازه زمانی کمتر از ۴۲/ ۴ میلیارد دلار با نرخ رسمی(۴۲۰۰ تومانی) بوده است.
به این دو موضوع، کاهش ثبت سفارش، تخصیص ارز و ارزش ترخیص کالاهای اساسی را هم اضافه کنیم، به گفته رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران، با توجه به این وضعیت برای تامین کالاهای اساسی در روزهای پایانی سال و سه‌ماهه اول ۱۴۰۰ باید به فکر راه چاره باشیم.
البته موضوع دیگری که در این گزارش جالب توجه است، میزان ذخایر کالاهای اساسی است. اگرچه دولت از نیمه دوم سال ۹۸ گزارشی دراین باره ارائه نداده، اما گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که تنها مرجع موجود است، حکایت از آن دارد که در سه کالای جو، ذرت و کنجاله ذخایر موجود کمتر از میزان پیش بینی شده است.
طبق گزارش کمیسیون بازرگانی داخلی، حجم واردات کلیه اقلام این بخش به غیر از ذرت در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال گذشته سیر نزولی داشته است. همچنین طبق آمار بانک مرکزی، میزان تامین برای کالاهای اساسی در ۹ ماهه ابتدای سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۱ درصد کاهش داشته است.
میزان ثبت سفارش کالاهای اساسی در همین مدت ۱۲ میلیارد و ۲۴۵ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۸، حدود ۱۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. از ابتدای سال جاری تا پایان آذر ماه ۹ میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار ارز برای کالاهای اساسی تخصیص داده شده که در مقایسه با آمار سال گذشته، حدود ۵۰۰ میلیون دلار کمتر است.
ارزش ترخیص کالاهای اساسی در مدت ۹ ماهه سال جاری ۶ میلیارد و ۲۳۷ میلیون دلار است که این رقم برای مدت مشابه سال گذشته برابر با ۸ میلیارد و ۹۰۶ میلیون دلار بوده است که کاهش ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد.
ذرت، کنجاله سویا، روغن خام، دانه‌های روغنی و جو. این ۵ قلم کالا نیمی از ارز مربوط به کالاهای اساسی را در ۹ ماهه سال ۹۹ به خود اختصاص داده‌اند که البته نسبت به سال گذشته ۵ درصد کاهش داشته است.
طبق برنامه‌ریزی دولت برای اقلام مورد نظر در سال ۹۹ حدود ۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار ارز منظور شده بود که تا انتهای آذر ۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار تخصیص داده و ۳/ ۴ میلیارد دلار آن تامین ارز شده است. به این ترتیب برای تامین پنج قلم کالای اساسی مذکور تا انتهای سال ۱/ ۲ میلیارد دلار باقی می‌ماند.
نکته قابل‌توجه عدم ارائه گزارش از موجودی و ذخایر کشور درباره کالاهای اساسی است. دولت از نیمه دوم سال ۹۸ گزارشی دراین باره ارائه نداده و تنها مرجع موجود، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس است.
طبق آنچه توسط مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه شده، در شهریور ۹۹ از ۷۰۰ هزار تن جو که قرار بوده در ذخایر کشور موجود باشد، ۵۷۶ هزار تن موجود بوده، از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن ذخایر ذرت، تنها ۲۳۰ هزار تن موجود بوده و از یک میلیون تن کنجاله ۶۹ هزار تن وجود داشته است.
برای تامین ذرت، کنجاله سویا و جو در مجموع طی ۹ ماهه سال ۹۹ بالغ بر ۳ میلیارد و ۸۴ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۴ درصد کاهش یافته است.
درباره روغن خام و دانه‌های روغنی نیز در یک سال گذشته متناسب با انواع روغن‌های موجود شاهد افزایش قیمت بین ۱۵ تا ۲۵ درصد هستیم. در ۹ ماهه گذشته ۷۰۲ هزار تن روغن خام ترخیص شده که ارزش آن برابر با ۵۵۹ میلیون دلار بوده است. درباره دانه‌های روغنی نیز یک میلیون و ۷۰۹ هزار تن به ارزش ۸۰۷ میلیون دلار وارد شده که از نظر وزنی ۱۵ درصد و از نظر ارزشی، ۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش داشته است.
در مجموع میزان ترخیص دانه‌های روغنی و روغن خام در ۹ ماهه ۹۹ نسبت به همین مدت در سال گذشته از نظر وزنی ۲۲ درصد و از نظر ارزشی ۷ درصد کاهش نشان می‌دهد.
